W związku z obchodami Roku Pomorskiego Rzemiosła, ustanowionego na 2025 rok, Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego (WRDS) w Gdańsku zajęła stanowisko w sprawie sytuacji rzemiosła oraz sektora MŚP na Pomorzu. Stanowisko zostało przyjęte uchwałą i przekazane do Ministerstwa Rozwoju i Technologii.
Poniżej streszczenie stanowiska.
Kluczowe informacje:
→ Sektor MŚP stanowi aż 99,8% w strukturze przedsiębiorstw w Polsce, generując 45,3% PKB; podobne proporcje funkcjonują w województwie Pomorskim.
→ W Polsce działa ponad 500 tys. firm rzemieślniczych, z czego 35% to firmy rodzinne, w tym wielopokoleniowe.
→ Dominującymi branżami w polskim rzemiośle są: budowlana, drzewna, metalowa, tekstylna i odzieżowa, elektromechaniczna, elektroniczna, fryzjersko-kosmetyczna, spożywcza, artystyczna (na Pomorzu np. bursztyniarstwo czy stolarstwo artystyczne)
→ Dzisiejsze rzemiosło to nie tylko rękodzielnictwo. Nowoczesne rzemiosło korzysta z innowacji, AI, automatyzacji i nowoczesnego zarządzania.
→ Rzemiosło tworzy miejsca pracy i wspiera rozwój gospodarczy regionu.
Oświata zawodowa:
→ Rzemiosło odgrywa kluczową rolę w edukacji zawodowej (ponad 130 zawodów).
→ W Polsce działają 44 branżowe szkoły rzemieślnicze, uczące ponad 8 tys. uczniów w systemie dualnym (praktyka u pracodawcy).
→ W Pomorskiem działają szkoły rzemiosła w Gdańsku, Wejherowie, Słupsku i Lęborku, co czyni Pomorze ważnym ośrodkiem oświaty zawodowej w rzemiośle.
→ Obecnie ponad 75 tys. uczniów w Polsce szkoli się u pracodawców – rzemieślników; zapotrzebowanie na fachowców pozostaje wysokie.
Główne wyzwania sektora:
→ Problematyczne przepisy podatkowe – naliczanie składki zdrowotnej, niestabilność i nieprzewidywalność prawa.
→ Wysokie koszty pracy, energii, gazu, paliwa.
→ Brak fachowców.
→ Konkurencja ze strony masowej produkcji (np. w piekarnictwie).
→ Konieczność nowelizacji Ustawy o rzemiośle (aktualna wyklucza spółki kapitałowe).
Najważniejsze postulaty rzemiosła wspierane przez WRDS w Gdańsku:
🔹 Tzw mała nowelizacja Ustawy o rzemiośle — zmiana definicji rzemiosła, znosząca ograniczenia formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej w rzemiośle.
🔹 Nowa Ustawa o rzemiośle — dostosowana do współczesnych realiów prowadzenia działalności gospodarczej, wzmacniająca samorząd gospodarczy rzemiosła.
🔹 Wzmocnienie edukacji zawodowej — lepsze doradztwo zawodowe i promocja tej ścieżki edukacji, zachęty dla pracodawców szkolących młodocianych (np. urealnienie kwot dofinansowania, zwolnienia lub ulgi podatkowe, uproszczenie procedur, mniej formalności)
🔹 Łatwiejszy dostęp do środków z funduszy unijnych — szczególnie na rozwój, innowacje i ochronę zawodów unikatowych i tradycji rzemiosła.
🔹 Promocja rzemiosła — kampanie, targi, udział w misjach gospodarczych, zwiększenie finansowania w ramach programu rządowego Polski Inkubator Rzemiosła.
🔹 Poprawa warunków działalności gospodarczej sektora MŚP — poprzez deregulację i uproszczenie przepisów.
Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Gdańsku podkreśla, że Rok Pomorskiego Rzemiosła to ważna okazja do jego promocji i budowania pozytywnego wizerunku oraz wzmocnienia potencjału rzemiosła. Szczególną wagę przywiązuje się do zachęcania młodzieży do wyboru ścieżki zawodowej w rzemiośle. WRDS apeluje do wszystkich uczestników dialogu społecznego o aktywne zaangażowanie się w obchody i działania wspierające pomorskie rzemiosło, które przyniosą korzyści całemu regionowi.